پوست سر هم مثل پوست سایر نقاط بدن به مراقبت و توجه نیاز دارد اما پنهان بودن آن زیر موها که البته محافظی طبیعی برایش محسوب می شود، باعث می شود کمی به آن بی توجه باشیم...
برخی بیماری های پوست سر اگر سریع تشخیص داده نشوند، می توانند باعث ریزش موی دائمی شوند. در «پوست ومو»ی این هفته به برخی بیماری های شایع پوست سر و بهترین توصیه ها برای مراقبت از آن اشاره می کنیم.
۱. ابتدا لازم است ویژگی های خاص پوست سررا بشناسید. ناحیه کف سر و پوست آن ویژگی های خاصی دارد که توجه به این ویژگی ها در اقدام های بهداشتی درمانی موثر است. این ناحیه غنی از فولیکول مو و این فولیکول ها غنی از غدد چربی ساز است. ترشح چربی در این ناحیه در برخی افراد بیش از حد است و می تواند زمینه ساز رشد قارچ و ایجاد فولیکولیت یا عفونت پیاز مو شود. از دیگر ویژگی ها در پوست کف سر، خونرسانی بالاست که در رشد مو نیز موثر است. برخی داروها با استفاده از این ویژگی و با تحریک و تشدید خونرسانی از ریزش مو جلوگیری می کنند.
۲. از مشکلاتی که قبل از بلوغ در ناحیه پوست سر رخ می دهد، افزایش چربی است. در دوران شیرخوارگی و نوزادی گاهی به دنبال ترشح هورمون های مادر چربی سطح پوست بالا می رود و درماتیت شیرخوارگی ایجاد می شود. در این موارد شستشوی روزانه و استفاده از قطره های ضدقارچ و روغن زیتون برای چرب کردن پوسته ها توصیه می شود. در کسانی که پوست خشکی دارند، قبل از بلوغ پوست سر هم دچار خشکی می شود و شوره می زند. استفاده از شامپوهای کولتار تا حدودی می تواند شوره را قبل از سن بلوغ درمان کند.
۳. بعد از بلوغ غدد چربی ساز پوست فعال می شود و میزان چربی سطح پوست بالا می رود. اولین مشکلی که به دنبال این مساله به وجود می آید، التهاب پوست یا درماتیت سبوره است که در پی رشد نوعی قارچ به وجود می آید که از چربی پوست سر تغذیه می کند. حمام روزانه و مصرف داروهای ضدالتهاب برای این افراد توصیه می شود. برای کسانی که سرشان چربی زیادی دارد، استفاده روزانه از شامپوهای ضدقارچ لازم است. بعد از بهبود، این افراد می توانند هفته ای یک بار از این شامپوها استفاده کنند
۴. فولیکولیت یا عفونت پیاز مو به دنبال رشد قارچ و برخی میکروب ها در حوالی سن بلوغ به وجود می آید. فولیکولیت را باید جدی گرفت زیرا اگر عفونت عمقی و شدید شود، پیاز مو را از بین می برد. استفاده از آنتی بیوتیک های خوراکی و شستشوی روزانه به بهبود هرچه سریع تر این مشکل کمک می کند.
۵. طاسی مردانه یا ریزش موی هورمونی معمولا در کسانی که زمینه ژنتیکی دارند، دیده می شود. توصیه به این افراد، درمان پیوسته این بیماری است.
۶. بیماری لیکن پلان از بیماری های شایع در ناحیه پوست سر است. این بیماری التهابی در ناحیه سر خود را به صورت ریزش موی سکه ای همراه با خارش نشان می دهد. متاسفانه مویی که در اثر این بیماری دچار ریزش شد، دیگر برگشت پذیر نیست. به همین دلیل توصیه می شود با مشاهده ریزش مو، سریع به متخصص مراجعه و درمان را آغاز کرد. بعد از کنترل بیماری، امکان پیوند مو وجود دارد.
۷. ریزش موی سکه ای در ناحیه سر مساله دیگری است که دلیل آن بیماری خودایمنی است و استرس در بروز آن نقش دارد.
خوشبختانه در این بیماری به شرطی که درمان سریع آغاز شود، موی ریخته برگشت پذیر است.
۸. مو قدرت محافظتی خوبی در برابر آفتاب دارد. در کسانی که دچار طاسی مردانه هستند، پوست سر مثل پوست صورت بدون محافظ است. این افراد در فصولی از سال که آفتاب تند است باید حتما از کلاه استفاده کنند. طاسی سر آقایان از میانسالی به بعد به حدی می رسد که احتمال آفتاب سوختگی آن بالاست. گرچه پوست سر از صورت مقاوم تر است اما به هر حال باید از آن در برابر آفتاب محفاظت کرد. بهترین پیشگیری نیز کلاه است، نه ضدآفتاب. فراموش نکنید کسانی که پوست سفیدی دارند، پوست سرشان در مواجهه طولانی با آفتاب مستعد ابتلا به سرطان است.
۹. افراد بالای ۵۰ سال که طاسی پیشرفته دارند، مستعد پوسته پوسته شدن کف سر و قرمزی ناحیه هستند. پوست سر در این افراد نازک است و عروق خونی دیده می شود. این افراد مستعد ابتلا به سرطان های پوستی هستند و باید هر ۶ ماه تا یک سال به وسیله پزشک معاینه شوند تا ضایعات پیش سرطانی تشخیص داده و درمان شود.
۱۰. اگر پوست سر دچار آفتاب سوختگی شد، می توان از لوسیون های کالاوین و پماد زینک اکساید استفاده کرد اما اگر التهاب شدید است، باید کورتون با قدرت متوسط مصرف شود.
۱۱. در صورتی که پوست سر دچار زخم سطحی شده باشد به کمک پمادها و درمان های موضعی باید آن را درمان کرد. آنتی بیوتیک های موضعی در این شرایط از بروز عفونت پیشگیری می کنند. اگر زخم عمیق باشد، باید حتما ناحیه را بخیه زد تا جوشگاه کمتری به جا گذارد.
۱۲. قبل از سن بلوغ چون غدد چربی هنوز فعال نیستند نیازی به استفاده از شامپوهایی با قدرت پاک کنندگی بالا نیست. با این حال بدون آنکه بیش از حد وسواس به خرج دهید سعی کنید شامپو کاملا از سطح پوست آبکشی و پاک شود. باقی ماندن ترکیب های مواد شوینده روی پوست می تواند مضر باشد
روزنامه سلامت
