استفاده از لوازم و دستگاه های برقی در چند دهه اخیر رشدی غیرقابل باور را به خود اختصاص داده و تغییر الگوهای مصرف، سیستم های اطلاع رسانی، سرعت و شیوه ارتباطات در این دگرگونی بی تاثیر نبوده.
اما جدای از این تجربه خارق العاده، باید در نظر داشت اهدای بسیاری از لوازم الکترونیک به مراکز بازیافت و فراهم کردن امکان استفاده مجدد از آنها می تواند نه تنها اقتصادی بلکه محیط زیست محور باشد.
بازیافت، این امکان را به بسیاری از قطعات ارزشمند الکترونیکی می دهد که به جای آن که روانه مراکز دفن بهداشتی شوند و تمام هزینه و سرمایه ای را که صرف تولید آنها شده یکجا با خود نابود کنند، در عرصه ای تازه بار دیگر جان بگیرند.
بسیاری از خانوارها از حجم کالاهای باارزش الکتریکی و الکترونیکی که در گوشه انبار منزل آنها خاک می خورد، خبر ندارند. به عنوان مثال وقتی یک تلویزیون از رده خارج و خراب می شود، نخستین سخنی که از جانب تعمیرکار شنیده می شود این است که این دستگاه را باید دور انداخت و جدیدش را جایگزین کرد. این توصیه ها بیانگر روحیه مصرف گرایانه ای است که متاسفانه بسیاری از ما را با سنت تاریخی بازیافت بیگانه کرده است.
نخستین باور غلط
بسیاری از افراد تصور می کنند وسایل برقی کهنه هیچ خریداری ندارد. این باور از جهاتی درست است، اما واقعیت این است که فقدان خریدار هیچ گاه به معنای فقدان متقاضی نیست. به عنوان مثال رایانه کهنه، تلفن های همراه قدیمی، رادیو و تلویزیون خارج از رده شما می تواند خالق دنیایی تازه برای تعداد زیادی از مردم باشد.
بسیاری از مراکز آموزشی در شهرهای بزرگ و دورافتاده، سازمان های خیریه و مدارس می توانند بار دیگر نفس این وسایل را تازه کنند. در نتیجه به جای آن که سطل آشغال را چاره وسایل برقی کهنه خود بدانید، بهتر است در وهله نخست کمی تحقیق و پرس وجو کنید.
یک منبع درآمد باورنکردنی
بسیاری از کسانی که رایانه های دست دوم یا پرینترها و اسکنرهای خراب شما را خریداری می کنند، در واقع تاجرهای خوبی هستند، چرا که بخوبی می دانند یک جنس باارزش را چگونه باید به قیمت پایین خرید و در کجا باید آن را فروخت. برخی صاحبان صنایع و بخش های خدماتی، بازار مصرف قطعات این وسایل را تشکیل می دهند و بدیهی است تحت این شرایط می توان سود خوبی هم از خرید و فروش کسب کرد.
بازیافت غیراصولی ممنوع
وجود ترکیبات سمی و خطرناک در پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی یکی از دلایلی است که هر گونه بازیافت غیراصولی از آنها را ممنوع می کند. ترکیبات شیمیایی خطرناک، فلزات سنگین، آلاینده های آلی پایدار، ترکیبات حاوی هالوژن و عناصری از قبیل مس، نیکل، کادمیوم، آرسنیک و جیوه از جمله مواد سمی است که در بیشتر پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی به چشم می خورد.
در مجموع وسایلی که با انرژی برق کار می کنند، دو نوع پسماند اصلی را به وجود می آورند؛ پسماندهای الکتریکی از جمله ماشین لباسشویی، یخچال، اتو، لامپ، باتری و پسماندهای الکترونیکی از جمله رادیو، تلویزیون و تمام قطعات رایانه ای. مجموع این پسماندها به واسطه خاصیت سمی بودن و بیماریزایی، قابلیت انفجار، اشتعال، خورندگی و... در گروه پسماندهای ویژه طبقه بندی می شوند. لذا ایجاب می کند تمام این وسایل مطابق اصول بهداشتی و با رعایت موازین به مراکز دفن یا بازیافت انتقال داده شود.
ارزش رایانه های قدیمی
برآورد قیمت رایانه های قدیمی در حقیقت غیرممکن است، مگر آن که بتوان آن را به اجزای سازنده اش تفکیک کرد. رایانه ها واجد ترکیبات باارزشی همچون سرب، قلع، مس و طلا هستند. احتمالا با شنیدن طلا کمی تعجب کردید، اما باید بدانید در اینجا منظور روکش طلاست که در برخی از انواع رایانه ها می توان آن را جستجو کرد.
در عین حال در برخی فیبرهای مدار چاپی، پردازشگرها، ترانزیستورها، حافظه RAM، آی سی ها، اپروم ها یا حافظه های فقط خواندنی می توان فلزات باارزشی نظیر نقره یا حتی پلاتین یافت.
اما جالب تر این که این قبیل فلزات و ترکیبات باارزش بیشتر در رایانه های کهنه و قدیمی یافت می شود تا انواع مدرن.
به عنوان مثال اجزای رایانه های ۳۸۶ و ۴۸۶ خیلی بیشتر از نسل های بعدی در خود طلا دارند. البته این قاعده در مورد تلفن های همراه هم مصداق دارد.
حتی تراشه های آنالوگ بیشتر از نمونه های المثنی دیجیتال در خود طلا، نقره، پلاتین و پالادیوم (نوعی فلز سفید و نقره ای از خانواده پلاتین) دارند. پس از این به بعد بهتر است در خصوص دور انداختن رایانه های قدیمی و حتی گوشی های موبایل کمی بیشتر دقت کنید.
هر قطعه ای باارزش نیست
با وجود این که طیف وسیعی از قطعات رایانه ای در زیر رده پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی جای می گیرند، اما فقط بخش هایی که واقعا برای کسب درآمد می توانید روی آنها حساب کنید، عبارت است از: مادربورد، داتربورد، بوردهای ارتباطی، بوردهای گرداننده سخت، بوردهای ارتباطی میسک، پانل های پشتی، موبایل ها به استثنای باتری، بوردها یا صفحه مدارهای پیجر، بوردها یا صفحه مدارهای سبز فاقد اجزاء، ترانزیستورها، چیپ های آی سی، حافظه RAM، اپروم ها یا حافظه های فقط خواندنی، پردازشگرهای ۳۸۶ ۴۸۶، روکش های طلا دبلیو، پردازشگرهای ای. ام. دی، پردازشگرهای پنتیوم، پردازشگرهای سرامیکی، پردازشگرهای اسلات یا سوراخ، نیمه رساناها، تراشه های گلدفینگر، تراشه ها و مدارهای با روکش طلا، فیبرهای مدار چاپی، تراشه های اس .آی .ام یا سیمکارت های هوشمند.
