کبد چرب به دو دسته الکلی و غیر الکلی تقسیم میشود. درمانهای خانگی زیر بیشتر بر روی کبد چرب غیر الکلی تمرکز دارند.
تغییرات اساسی در سبک زندگی (مهمترین بخش درمان)
این بخش، پایه و اساس درمان کبد چرب است.
-
کاهش وزن تدریجی:
هدف: کاهش ۵ تا ۱۰ درصد از وزن بدن.
هشدار: کاهش وزن سریع و شدید (مثلاً با رژیمهای سخت) میتواند وضعیت کبد را بدتر کند. هفتهای ۰.۵ تا ۱ کیلوگرم کاهش وزن ایدهآل است.
-
ورزش منظم:
توصیه: حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط در هفته (مانند پیادهروی سریع، دوچرخهسواری، شنا).
مزیت: ورزش به کاهش چربی کبد، بهبود حساسیت به انسولین و کاهش وزن کمک میکند.
اصلاح رژیم غذایی (درمان از طریق غذا)
رژیم غذایی مناسب برای کبد چرب باید کمچرب، کمقند و سرشار از فیبر باشد.
خوراکیهای مفید و توصیهشده:
سبزیجات: به ویژه سبزیجات برگدار تیره (اسفناج، کلم بروکلی، کرفس)، هویج، کدو و سیر.
میوهها: میوههای کمقند مانند سیب، پرتقال، گریپفروت و توتها.
غلات کامل: نان سبوسدار، برنج قهوهای، جو دوسر و بلغور.
پروتئینهای کمچرب: مرغ بدون پوست، ماهی (به ویژه ماهیهای چرب مانند سالمون و قزلآلا که سرشار از امگا-۳ هستند)، حبوبات (عدس، لوبیا) و سویا.
چربیهای سالم: آووکادو، مغزها (بادام، گردو)، دانهها (کتان، چیا) و روغن زیتون.
قهوه: مطالعات نشان دادهاند مصرف متعادل قهوه (بدون شکر و خامه اضافه) میتواند از کبد در برابر التهاب محافظت کند.
خوراکیهایی که باید پرهیز یا محدود کنید:
شکر و شیرینیجات: نوشابه، آبمیوههای صنعتی، دسرها، کیک و شکلات.
غلات تصفیهشده: نان سفید، برنج سفید، ماکارونی سفید.
غذاهای سرخکرده و فستفود.
چربیهای ناسالم: چربیهای اشباع (در گوشت قرمز پرچرب، کره) و چربیهای ترانس (در غذاهای فرآوری شده).
نمک: مصرف نمک را کاهش دهید.
دمنوشها و گیاهان دارویی مفید
هشدار: قبل از مصرف هرگونه گیاه دارویی، به ویژه اگر بیماری زمینهای دیگری دارید یا دارو مصرف میکنید، با پزشک خود مشورت کنید.
-
دمنوش زنجبیل و لیمو:
خواص: زنجبیل دارای خواص ضدالتهابی قوی است و به کاهش چربی کبد کمک میکند. لیمو نیز سرشار از ویتامین C و آنتیاکسیدان است.
طرز تهیه: چند برش زنجبیل تازه را در یک فنجان آب جوش بریزید و بگذارید ۱۰ دقیقه دم بکشد. سپس آب نصف یک لیموی تازه را به آن اضافه کنید.
-
دمنوش شیرینبیان (عودریشه):
خواص: مطالعات نشان دادهاند شیرینبیان میتواند در کاهش آنزیمهای کبدی و بهبود کبد چرب مؤثر باشد.
هشدار: در مصرف آن زیادهروی نکنید و افراد مبتلا به فشار خون بالا باید از مصرف آن خودداری کنند.
-
چای سبز:
خواص: چای سبز حاوی آنتیاکسیدانهای قوی به نام کاتچین است که به بهبود عملکرد کبد و کاهش چربی آن کمک میکند.
مصرف: روزانه ۱ تا ۲ فنجان چای سبز بنوشید.
-
آب لیمو ترش تازه:
خواص: لیمو به دفع سموم از کبد و تولید صفرا کمک میکند.
مصرف: صبح ناشتا یک لیوان آب ولرم را با آب نصف یک لیموی تازه میل کنید.
-
سرکه سیب:
خواص: به کاهش چربی انباشته شده در کبد و کاهش التهاب کمک میکند.
طرز مصرف: یک قاشق غذاخوری سرکه سیب طبیعی و تصفیهنشده را در یک لیوان آب ولرم حل کرده و قبل از غذا بنوشید. میتوانید کمی عسل طبیعی هم به آن اضافه کنید. روزی یک بار کافی است.
-
زردچوبه:
خواص: کورکومین موجود در زردچوبه یک ضدالتهاب قوی است که برای سلامت کبد بسیار مفید است.
طرز مصرف: میتوانید آن را در غذاها استفاده کنید یا یک چهارم قاشق چایخوری زردچوبه را در یک لیوان شیر گرم یا آب حل کرده و میل کنید (برای جذب بهتر، همراه با کمی فلفل سیاه مصرف شود).
جمعبندی نهایی
پزشک اول است: حتماً تحت نظر پزشک باشید و آزمایشهای دورهای انجام دهید.
وزن کم کنید: کاهش وزن تدریجی مؤثرترین راه است.
حرکت کنید: ورزش را فراموش نکنید.
درست بخورید: رژیم مدیترانهای (سرشار از سبزیجات، میوه، ماهی و روغن زیتون) یک انتخاب عالی برای کبد چرب است.
از الکل دوری کنید: مصرف الکل به کبد آسیب مستقیم میزند.
مکملها و گیاهان دارویی را با احتیاط مصرف کنید.