دیدار رفت نیمه نهایی لیگ قهرمانان اروپا در ورزشگاه آلیانز و سیگنال ایدونا پارک برگزار شد. ورزشگاه هایی که نامشان کمی غریبه به نظر می رسند. نوستالژی بازها دورتموند را به ورزشگاه وست فالنش می شناسند و بایرن را به ورزشگاه المپیک مونیخ اما چه اتفاقی برای تیم های مطرح اروپایی افتاده که ورزشگاه هایشان نام قبلی را ندارند.
این اتفاق البته جدید نیست و نزدیک به یک دهه است که فوتبال آلمان مسیرش را جدا کرده. از همان یک دهه پیش هم نام همه استادیوم های آلمانی تغییر کردند اما به نظر می رسد الگوی آلمانی در حال گسترش در سراسر اروپاست.
آرسنال و منچسترسیتی نام ورزشگاه هایشان را تغییر داده اند. آرسنال که چند ماه است دوباره قرارداد نام جدید استادیومش را امضا کرده و تا پنج سال دیگر به اسم قبلی بازنمی گردد. پیشنهادهایی هم برای باشگاه پاری سن ژرمن وجود دارد که نام استادیومش را بفروشد.
احتمال حضور اسپانسرها در سری A هم زیاد است؛ مخصوصا برای ورزشگاه های جدیدی مثل نیودل آلپی. حالا با نزدیک شدن به فینال آلمان ها، به نظر می رسد مدل باشگاهداری آلمانی بیشتر مورد تقلید قرار بگیرد. این یک اینفوگرافیک است از ورزشگاه های مهمی که تا امروز تغییر نام داده اند و برای باشگاه ها درآمدزایی کرده اند.
آرسنال
نام استادیوم: امارات (اشبرتونگراو)
مبلغ قرارداد: ۲۵۰ میلیون پوند
مدت قرارداد: ۲۴ سال
آرسنال اگر تا ۱۰ سال دیگر موفق شود یک قرارداد چندصدمیلیونی دیگر با امارات ببندد، کل پول ساخت استادیوم را از این شرکت هواپیمایی گرفته است. آنها البته با برنامه های اقتصادیشان درآمد خوبی از محل این استادیوم داشته اند. ساخت اشبرتون گراو در سال ۲۰۰۲ آغاز و در سال ۲۰۰۶ به پایان رسید. آرسنالی ها برای ساخت این ورزشگاه ۴۷۰ میلیون پوند هزینه کردند که ۲۶۰ میلیونش از طریق وام بود و مقداری دیگر از هزینه هایش به وسیله ساخت و ساز در محله قدیمی هایبوری به دست آمد.
البته آنها دست به دامان کمپانی نایکی و هواپیمایی امارات شدند تا هزینه های استادیوم را کامل کنند. هواپیمایی امارات در سال ۲۰۰۵ مبلغ ۱۰۰ میلیون پوند برای ۱۵سال به آرسنال پرداخت کرد و نام ورزشگاه را در اختیار گرفت.
اما در سال ۲۰۱۲ قرارداد دوباره امضا شد و تا سال ۲۰۲۴ یک قرارداد ۱۵۰ میلیون پوندی دیگر بین امارات و آرسنال امضا شد. این درحالی بود که آرسنال پول قرارداد قبلی را گرفته بود و این امضا درآمد ویژه ای برایشان داشت.
دورتموند
نام استادیوم: سیگنال ایدوناپارک (وست فالن)
مبلغ قراردادی: ۳۰ میلیون یورو
مدت قرارداد: ۱۷
در سال ۲۰۰۲ باشگاه بوروسیا با مشکل شدید مالی مواجه و مجبور شد این ورزشگاه را بفروشد و آن را به صورت قسطی بخرد. اول قرار بود باشگاه با یک قرارداد ۱۵ ساله آن را از شرکت فلورین هام پس بگیرد. بورسیا توانایی پرداخت پول را نداشت و از بهار ۲۰۰۵ مجبور شد نام ورزشگاه را بفروشد
گروه ایدونا که یک شرکت بیمه است، وستفالن را خرید و نام استادیوم به سیگنال ایدونا پارک تغییر کرد.البته اینطور که شنیده می شود، اصل مبلغ قرارداد بابت بدهی های باشگاه به شرکت فلورین پرداخت شده.
شالکه
نام استادیوم: ولتینز آره نا (الدپارک اشتادیون)
مبلغ قرارداد: ۳۰ میلیون یورو
مدت قرارداد: ۱۰ سال
اولین ورزشگاه آلمان که بدون کمک و یارانه دولت و کاملا خصوصی ساخته شده. ورزشگاهی که با هزینه ای حدود ۱۹۱ میلیون یورو ساخته شد. این ورزشگاه یکی از مدرن ترین ورزشگاه های اروپاست با ترکیبی از سقف قابل جمع شدن، زمین کوشییو پایه متحرک جنوبی. نام این ورزشگاه از سال ۲۰۰۵ به شرکت ولتینزو واگذار شد و به مدت ۱۰ سال به همین شکل باقی خواهد ماند.
منچسترسیتی
نام استادیوم: اتحاد (سیتی پارک سیتی اف منچستر استادیوم)
مبلغ قرارداد: ۱۵۰ میلیون پوند
مدت قرارداد: ۱۵ سال
شیخ منصور بن زاید آل نهیان دلیل اصلی همه اتفاقات برای سیتی، حتی تغییر نام است. هواداران منچسترسیتی اما زیر بار نام استادیوم نمی روند. هر چند که هر چیزی دارند از این مالک قطری است اما در صفحه ویکی پدیای منچسترسیتی، همچنان نام این باشگاه به سیتی آف منچستر تغییر می کند و انگار هواداران اولترای سیتی حاضر نیستند نام جدید را بپذیرند.
قرارداد نام استادیوم در سال ۲۰۱۱ امضا شده و البته در کنار تغییر نام، ۱۰ سال هم حق تبلیغات روی پیراهن منچسترسیتی به هواپیمایی اتحاد واگذار شده. این شرکت هواپیمایی در مقابل همه مسافرت های منچسترسیتی و تیم های پایه را به عهده دارد و مبلغ ۱۵۰ میلیون پوند به این باشگاه پرداخت کرده است. به نظر می رسد نفوذ مالکان عرب به لیگ برتر انگلستان در باشگاه سیتی خیلی جدی تر از بقیه باشگاه های این کشور است.
هامبورگ
نام استادیوم: ایمتچ آره نا (هااس هانوردبانک، ای او ال آره نا)
مبلغ قرارداد: ۴۰ میلیون یورو
مدت قرارداد: ۱۰ سال
آنها در تغییر نام پیشرو هستند. در می ۱۹۹۸ هامبورگ تصمیم گرفت ورزشگاه قدیمی خود را با استادیوم جدیدی عوض کند. استادیوم جدید هم زمین فوتبال است و هم سالن کنسرت. اینجا استادیوم رسمی تیم فوتبال هامبورگ اس وی و تیم فوتبال آمریکایی شیاطین دریای هامبورگ است.
این ورزشگاه تا سال ۲۰۰۱ ولک اسپارک اشتادیون نام داشت تا اینکه شرکت آ او ال حقوق نام گذاری آن را خرید. اولین قرارداد ۱۵ میلیون یورو برای هامبورگ درآمد داشت. از سال ۲۰۰۷ این باشگاه به مدت شش سال حقوق نامگذاری را به ها اس هانورد بانک فروخت. هامبورگ این بار برای شش سال ۲۵ میلیون یورو از بانک آلمانی دریافت کرد. سال ۲۰۱۰ اما پیشنهاد اغوا کننده ایمتچ سبب شد که قرارداد قبلی فسخ و به مبلغ حدود ۴۰ میلیون یورو نام ورزشگاه هامبورگ ایمتچ آره نا شود.
بایرن مونیخ
نام استادیوم: آلیانتزآره نا
مبلغ قرارداد: شایعات از رقم ۹۰ میلیون یورویی خبر می دهند
مدت قرارداد: ۳۰ سال
در ۲۱ اکتبر ۲۰۰۲ رای گیری انجام شد که آیا باید در این مکان و با امکانات شهر مونیخ، استادیوم جدیدی ساخته شود یا نه. حدود دو سوم رای دهندگان رای موافق دادند. آلترناتیو دیگر به جای ساختن این استادیوم، بازسازی عظیم استادیوم المپیک بوداما معمار آن استادیوم، گوتهربهنیش، با این طرح مخالفت کرده بود. ساخت استادیوم باعث شد تغییراتی اساسی در منطقه داده شود.
نورهای بیرونی ورزشگاه طوری طراحی شده که وقتی بایرن مونیخ بازی دارد، ورزشگاه قرمز است، وقتی مونیخ ۱۸۶۰ بازی دارد، آبی است و به هنگام بازی های تیم ملی آلمان، سفید است. پارکینگ مجموعه بزرگترین در اروپاست با جای پارک ۹۸۰۰ ماشین. ساخت این استادیوم ۳۴۰ میلیون یورو خرج برداشت. گروه آلیانز، که خدمات مالی ارائه می دهد، حقوق نام این ورزشگاه را تا ۳۰ سال خریداری کرده.
هواداران زیر بار نام های جدید و مالکان جدید نمی روند
انگلیسی های ناسازگار
در لیگ برتر انگلیس مقاومت بسیار زیادی در مقابل تغییرات وجود دارد. هر چند مالان غیرانگلیسی در چند وقت اخیر موفق شده اند باشگاه های لیگ برتری را بخرند اما هواداران این تیم ها به هر کاری برای اعتراض به مالکان جدید دست زده اند. این اعتراض ها انگار کمک کرده که بعد از آرسنال فقط منچسترسیتی موفق شود نام ورزشگاهش را بفروشد؛ آن هم به خاطر اینکه مالک این باشگاه از روابطش برای این دلیل اقتصادی استفاده کرده.
بی بی سی در این مورد گزارش داده که مقاومت هواداران در برابر مالکان جدید دلیل اصلی دور ماندن سایر سرمایه گذارها از لیگ برتر است. شرکت های تبلیغاتی از نامگذاری برای استادیوم ها انتظار تبلیغات دارند و هواداران تیم ها به هیچ وجه نام های جدید را نمی پذیرند و این مساله ریسک سرمایه گذاری را افزایش می دهد.
در بین تیم های انگلیسی فقط ویگان نام ورزشگاهش را تغییر داده که آن هم به خاطر سرمایه گذاری رئیس سابق این باشگاه در یک شرکت جدید است. به غیر از این سه باشگاه، هواداران به نام استادیوم های خوددلبستگی دارند و اجازه فروش آنها را نمی دهند. به طور مثال پیشنهادی برای فروش نیوکاسل به یک بانک قطری وجود داشت که تهدید هولیگان ها سبب شد کل پرونده مختومه شود.
چرا بوندس لیگا بیشترین تغییر نام را دارد؟
همیشه پای یارانه در میان است
آمار باشگاه های بوندس لیگایی در درآمدزایی از نام باشگاهشان بی نظیر است. در حال حاضر در بوندس لیگا فقط دو تیم هستند که نام های استادیومشان را حفظ کرده اندو سایر تیم ها با قراردادهایی به ارزش ده ها میلیون یورو، نام استادیوم را فروخته اند. این مسیر برای همه تیم های بوندس لیگا از سال ۲۰۰۵ فراهم شده؛ از زمانی که باشگاه های آلمانی برای اتمام استادیوم هایشان به بودجه اضافه نیاز داشتند. در آن دوره هر چند دولت آلمان یارانه هایی را برای ساخت استادیوم در اختیار باشگاه ها قرار داده بود اما چند باشگاه برای اتمام پروژه به مشکل خوردند.
آنها الگوی سال ۲۰۰۱ را که توسط چند تیم مثل هامبورگ استفاده شد، پیش گرفتند. شرکت های تجاری و بیمه و بانک ها یکی بعد از دیگری به سمت باشگاه ها آمدند و قراردادهای بلندمدت امضا کردند. نکته مهم در مورد شرکت ها، توانایی شان برای درآمدزایی از نامگذاری در استادیوم هاست. مسیری که آلمان برای نامگذاری و فروش نام استادیوم ها رفته، احتمالا مسیری است که کل اروپا باید بروند. البته به شرطی که بنگاه های تجاریشان قدرت اقتصادی آلمان ها را داشته باشد.
روزنامه همشهری
